Komunikacja dziecka w pierwszym roku życia

Jak dziecko radzi sobie z komunikacją do momentu, w którym rozwój umożliwia mu budowanie zdań i swobodne porozumiewanie się z otoczeniem? Krótki przegląd rozwoju kumunikacji w pierwszym roku życia.

Płacz jest pierwszym rodzajem komunikacji dziecka z otoczeniem. W 4 tygodniu życia płacz dziecka zaczyna się różnicować i czujni rodzice dostrzegą, czy powodem płaczu dziecka jest głód, ból czy też brak towarzystwa. W pierwszej fazie rozwoju mowy dziecko kumunikuje się więc płaczem, pomrukiwaniem, krzykiem i wyraża w ten sposób swoje potrzeby lub odczuwany dyskomfort.

W przeciągu kolejnych kilku miesięcy dzieci zaczynają głużyć i gaworzyć. Głużenie może pojawić się już po 1 miesiącu, choć najczęściej dynamicznie rozwija się między 4-6 miesiącem życia. Głużenie znika, gdy rozwój mowy dziecka wchodzi w kolejną fazę jaką jest gaworzenie (najczęściej ok. 6 miesiąca).

Gaworzenie sprawia wiele radości nie tylko samemu dziecku, ale i rodzicom. Umożliwia dziecku odtwarzanie dźwieków, pozwala ćwiczyć intonację, pojawiają się pierwsze słowa - dziecko zaczyna łączyć spółgłoski i samogłoski w sylaby (ma-ma, ga-ga, ba-ba itp.). Dzieci zaczynają też zwracać uwagę osób dorosłych, zaczynają się z nimi komunikować, tak werbalnie, jak i niewerbalnie, wchodzą w świadomą interakcję z otoczeniem. Dzieci zaczynają wskazywać, wyciągać rączki, utrzymywać wzrok na rozmówcy. Gaworzenie trwa mniej więcej do 9-12 miesiąca i zazwyczaj pod koniec pierwszego roku życia dzieci zaczynają wchodzić w kolejną fazę rozwoju mowy. Pod koniec pierwszego roku życia maluch rozszerza swój słownik, rozumie nazwy obiektów (głównie rzeczowniki) i choć na tym etapie nie może jeszcze ich poprawnie wypowiadać, obserwujemy, że nasze dziecko rozumie, gdyż wskazuje i często nazywa po swojemu różne rzeczy i osoby w otoczeniu.

Dzieci dość szybko się orientują, że gdy wydają dźwięki ludzie w otoczeniu na nie reagują. Mniej więcej w 3-4 miesiącu życia maluchy zaczynają kojarzyć, że w związku z pewnym ich zachowaniem pojawia się reakcja otoczenia. Umożliwia im to lepsze komunikowanie się z otoczeniem, ale jest to także niezwykle ważny okres dla kształtowania się więzi między rodzicem, opiekunem a dzieckiem. Gdy potrzeby dziecka na jego prośbę zostają spełnione, dziecko nabiera ufności do otoczenia, buduje sobie poczucie bezpieczeństwa.

Niemowlęta raczej nie rozumieją słów bez kontekstu, ale dobrze rozumieją słowa osadzone w kontekście, wsparte gestami, tonem głosu oraz mimiką twarzy. Pamiętajmy, by komunikując się z dzieckiem utrzymywać z nim kontakt wzrokowy. Jeśli Twoje dziecko nie głuży, nie gaworzy lub martwisz się o jego rozwój mowy - przede wszystkim sprawdź słuch dziecka. Zdarza się, że jakaś faza w rozwoju mowy dziecka jest opóźniona, bądź nie pojawia się, gdyż dziecko może mieć problem ze słuchem. Warto też umówić się do logopedy lub neurologopedy celem konsultacji.

A.S.

#rozwój #komunikacja #mowa #język